اعسار به چه معناست و چگونه می توان ثابت کرد؟

اعسار چیست؟

اِعسار از پرداخت هزینه دادرسی یا اعسار از پرداخت محکوم به در قانون ایران به وضعیت شخص معمولی ( غیر تاجر ) گفته می‌شود که به دلیل دسترسی نداشتن به اموال خود یا عدم کفایت دارایی، قدرت تادیه دین ( بدهی‌ ) یا هزینه دادرسی خود را نداشته باشد. اعسار بدهکار معمولاً با اقرار تمامی یا برخی طلب‌کاران به اعسار وی و نیز شهادت دو مرد عادل ثابت می‌شود. بر خلاف ورشکستگی تجاری، مُعسر محجور محسوب نمی‌شود و می‌تواند در اموال خود تصرف کند. در این مقاله در تلاش هستیم تا درباره اعسار و شرایط پذیرش آن ، اطلاعاتی دهیم.

تفاوت ورشکستگی و اعسار

در کشور ما ، مردم اعسار و بازنشستگی را تفکیک نمی کنند و به هر کس ، اعم از تاجر و غیر تاجر که نتواند دیون خود را پرداخت کند ، ورشکسته می گویند. اما این اشتباه است و باید بین اعسار و ورشکستگی تفکیک قائل شد. اگر یک فرد عادی نتواند بدهی خود را پرداخت کند ، باید درخواست اعسار بدهد. به چنین شخصی معسر می گویند. اما اگر شخصی که نتوانسته بدهی اش را بپردازد ، تاجر باشد ، ورشکسته می شود و حکم ورشکستگی صادر می شود. پس می بینیم که واژه اعسار بر یک چیزی اطلاق می شود و ورشکستگی بر کلمه ای دیگر. این تفاوت ها دارای اثرات متفاوتی هم هستند. مثلاً ورشکسته محجور می شود و از تصرف در اموال خویش محروم می گردد. اما در اعسار ، شخص معسر از تصرف در اموال خود محروم نمی گردد.

 اثبات عسر و حرج

اثبات اعسار

آنطور که از قانون جدید نحوه محکومیت های مالی سال 94، به ویژه ماده 7 آن مستفاد می شود، بر خلاف قانون قبلی، اصل بر معسر و تنگدستی مدعی اعسار ( مدیون ) می باشد و خوانده دعوا میبایست دارا بودن مدیون را اثبات کند مگر آن که وضع مالی گذشته مدیون، حاکی از دارا بودن مدیون باشد و یا ثابت شود او در گذشته به هر نحوی مالی به دست آورده است.

مطابق ماده 8 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی سال 94 ، شخص مدعی اعسار( مدیون ) باید صورت کلیه اموال خود شامل تعداد یا مقدار و قیمت کلیه اموال منقول و غیر منقول رابه طور دقیق از جمله میزان وجوه نقدی که وی به هر عنوان نزد بانک ها و یا موسسات مالی و اعتباری ایرانی و خارجی دارد، به همراه مشخصات دقیق حساب های مذکور و هچنین کلیه اموالی که او به هر نحو نزد اشخاص ثالث دارد و کلیه مطالبات او از اشخاص ثالث و نیز فهرست نقل و انتقالات و هر نوع تغییر دیگر در اموال مذکور از زمان یکسال قبل از طرح دعوای اعسار به بعد را ضمیمه دادخواست اعسار خود کند.

انواع معسر

• معسر مطلق

• معسر نسبی

در اعسار نسبی فرد قادر به پرداخت قسطی دیون خود است اما در اعسار مطلق علاوه بر اینکه شخص توانایی مالی ندارد حتی در صورت تقسیط بدهی، وی قادر به پرداخت نیست.

انواع اعسار

• اعسار نسبت به هزینه دادرسی

• اعسار نسبت به محکوم به

جهت ثبت دادخواست در دادگاه باید هزینه های دادرسی پرداخت گردد. برخی از افراد قادر به پرداخت این هزینه ها نیستند و جهت دفاع از حق خود باید مراحل قانونی را سپری نماید. از این رو قانون، اعسار نسبت به هزینه دادرسی را راهی جهت حمایت از این افراد قرار داده است. اما به طور معمول، افرادی که به موجب حکم دادگاه ملزم به پرداخت خسارت، دین و یا هر هزینه دیگری به سایر افراد می شوند ولی توانایی پرداخت آن را ندارند، معسر شناخته شده و می توانند با اثبات اعسار نسبت به محکوم به(آنچه نسبت به آن حکم شده)، معاف از پرداخت شوند.

مدارک لازم جهت اثبات اعسار؟؟؟

1. شهادت شهود به انضمام استشهاد نامه کتبی شاهدین

2. در اعسار از هزینه دادرسی، مدعی ملزم به معرفی 2 شاهد و در اعسار از محکوم به معرفی 4 شاهد است.

3. فهرست اموال منقول و غیر منقول

4. فهرست همه نقل و انتقالات اموال طی 1 سال گذشته

5. موجودی حساب های بانکی

6. کلیه مطالبات خود از دیگران و اموالی که نزد دیگران دارد.

7. در صورت درخواست اعسار از محکوم به، ارائه دادنامه محکومیت

نکات مهم دادخواست اعسار

با دادن دادخواست اعسار ، شما در واقع باید به دادگاه ثابت کنید که در وضعیت اعسار قرار دارید ، معسر هستید و نمی توانید دین خود را ادا نمایید. نکته ای که خیلی از افراد رعایت نمی کنند ، در بحث شهادت بر اعسار است.

شاهدین اعسار باید اطلاعات دقیقی از وضعیت معیشت و هزینه دادرسی و محکوم به داشته باشند و سخنانشان با هم در تضاد نباشد. پس بهتر از قبل از جلسه دادرسی ، جلسه ای را بین شهود برگزار کنید و حرفهای آنها را یکی کنید.